Naomi Novik powraca z niezwykle barwnym zbiorem opowiadań, który łączy w sobie wszystkie charakterystyczne cechy jej pisarstwa: baśniowość, odważne gry z klasyką literatury, mitologią i historią, a przede wszystkim, nieokiełznaną wyobraźnię. Głęboko pogrzebany i inne opowiadania to prawdziwa literacka uczta zarówno dla wiernych fanów autorki, jak i dla tych, którzy dopiero chcieliby spróbować jej stylu w krótszej formie.
Na trzynaście tekstów składających się na ten zbiór część stanowi rozwinięcie znanych już światów Novik, wracamy tu do Scholomance, uniwersum Temeraire’a czy Mocy srebra – inne zaś są swobodnymi retellingami i wariacjami na temat znanych opowieści, takich jak Duma i uprzedzenie, mit o Minotaurze, losy Marka Antoniusza czy nawet historia Sherlocka Holmesa. I choć wydawać by się mogło, że tak szerokie spektrum tematyczne trudno spiąć jedną klamrą, to jednak wszystko łączy unikalny styl autorki, zanurzony w lekko melancholijnej baśniowości, subtelnym humorze i niesztampowym podejściu do klasyki.
Novik z wdziękiem ożywia historie i postaci, których nie spodziewalibyśmy się spotkać na kartach jednej książki. Marek Antoniusz dosiadający smoka? Elizabeth Bennet jako kapitan w Korpusie Powietrznym? Irene Adler tropiąca żywego Holmesa po wodospadzie Reichenbach? Brzmi absurdalnie, ale u Novik wszystko to działa. Jej pomysły są błyskotliwe, a krótkie formy pełne polotu.
Zbiór nie jest jednak w pełni równy, jak to często bywa w przypadku antologii. Niektóre teksty porywają od pierwszej strony i aż proszą się o pełnowymiarową powieść, inne kończą się zbyt szybko lub zostawiają czytelnika z wrażeniem pewnego niedosytu. Część czytelników narzekać może na brak domknięcia lub symbolikę, która wymyka się przy pobieżnym czytaniu – to zdecydowanie książka, która wymaga skupienia i najlepiej smakuje w spokojnej lekturze „po jednym opowiadaniu dziennie”.
Docenić należy także drobne akcenty, takie jak polskie imiona bohaterów czy tematycznie różnorodne tła: od starożytnego Rzymu, przez okopy I wojny światowej, aż po mroczne gotyckie zamczyska.
Wizualnie książka również zachwyca, twarda oprawa, ozdobny grzbiet, piękne wyklejki, wszystko to sprawia, że Głęboko pogrzebany to nie tylko dobra lektura, ale też estetyczna przyjemność dla oka.
Dla jednych będzie to nostalgiczny powrót do dobrze znanych uniwersów, dla innych, doskonała okazja, by sprawdzić, czy styl Novik im odpowiada. Niektórych opowiadań nie sposób zapomnieć, inne z czasem się zacierają, ale całościowo jest to zbiór, który pokazuje ogromną skalę wyobraźni autorki i jej talent do zabawy literacką konwencją.
Naomi Novik nie zawsze wciąga z równą siłą, ale zawsze oferuje coś, co pobudza ciekawość. Dla miłośników retellingów, lekkiej fantastyki i smoczych przygód, pozycja obowiązkowa.
