Fantastyka od dawna zajmuje szczególne miejsce w popkulturze, oferując czytelnikom i widzom możliwość zanurzenia się w światy pełne magii, epickich przygód i niezwykłych bohaterów. W ostatnich latach gatunek ten przeżywa prawdziwy renesans, szczególnie w literaturze, gdzie podgatunki takie jak romantasy i dark fantasy zdobywają serca czytelników na całym świecie. W Polsce fantastyka ma silną tradycję, z autorami takimi jak Andrzej Sapkowski, a także rosnącym zainteresowaniem tłumaczeniami międzynarodowych bestsellerów. W tym felietonie przyjrzymy się, jak konsumuje się fantastykę, opierając się na danych statystycznych, trendach sprzedaży oraz sposobach, w jakie fani angażują się w ten gatunek, ze szczególnym uwzględnieniem polskiego rynku książki.
Fantastyka od lat pozostaje jedną z najpopularniejszych dziedzin literackich, oferując czytelnikom ucieczkę w światy pełne magii, epickich przygód i niezwykłych bohaterów. W ostatnich latach obserwujemy szczególny wzrost zainteresowania podgatunkami takimi jak romantasy, łączącym romantyczne wątki z fantastycznymi światami, oraz dark fantasy, które przyciąga mrocznymi, złożonymi historiami. Według Publishers Weekly, sprzedaż książek z gatunku adult fantasy wzrosła o 85,2% w pierwszej połowie 2024 roku w porównaniu do analogicznego okresu w 2023 roku, głównie dzięki popularności romantasy. Ten trend jest napędzany przez autorów takich jak Sarah J. Maas i Rebecca Yarros, których książki, takie jak Czwarte Skrzydło, zdobyły ogromną popularność dzięki mediom społecznościowym (Publishers Weekly, 8 lipca 2024).
Platformy społecznościowe, zwłaszcza ruch BookTok na TikToku, odegrały kluczową rolę w promowaniu literatury fantastycznej. Viralowe filmy i rekomendacje na TikToku sprawiły, że książki, jak Czwarte Skrzydło Rebekki Yarros, stały się bestsellerami. Jak podaje The Guardian, w 2024 roku Czwarte Skrzydło sprzedała się w 245 217 egzemplarzach w Wielkiej Brytanii, zajmując siódme miejsce wśród najlepiej sprzedających się książek wszystkich gatunków (The Guardian, 3 lutego 2025). BookTok nie tylko zwiększa sprzedaż, ale także buduje społeczności fanów, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami czytelniczymi, co dodatkowo napędza popularność fantastyki. W Polsce BookTok również zyskuje na znaczeniu, promując zarówno międzynarodowe hity, jak i lokalne dzieła.
W 2025 roku fantastyka nadal dominuje na listach bestsellerów. Według Circana BookScan, cytowanego przez Publishers Weekly, Wschód słońca w dniu dożynek Suzanne Collins, dystopijna powieść fantastyczna osadzona w uniwersum Igrzysk śmierci, sprzedała się w 1,6 miliona egzemplarzy w pierwszej połowie 2025 roku, co czyni ją jedną z najlepiej sprzedających się książek roku (Publishers Weekly, 3 lipca 2025). Ten sukces potwierdza, że fantastyka dystopijna, podobnie jak romantasy, przyciąga szerokie grono czytelników. W Polsce książka ta, wydana przez Media Rodzina, również cieszy się popularnością, wsparta globalnym sukcesem serii (Wschód słońca w dniu dożynek, https://www.goodreads.com/work/editions/220600716-sunrise-on-the-reaping).
Inne popularne tytuły obejmują lekkie powieści (light novels) z Japonii, takie jak Danmachi i Tensura, które znalazły się na liście bestsellerów BookWalker w pierwszej połowie 2025 roku, jak podaje MangaMoguraRE na platformie X. Te powieści, często zawierające elementy fantasy, przyciągają zarówno fanów literatury, jak i mangi, co pokazuje wszechstronność gatunku. Ponadto Onyksowa burza Rebekki Yarros stała się najszybciej sprzedającym się tytułem dla dorosłych w historii Circana BookScan, co podkreśla dominację romantasy (Publishing Perspectives, 6 czerwca 2025).
Fantastyka nie ogranicza się do literatury – jej wpływ widoczny jest w innych mediach, takich jak filmy, seriale, gry wideo i gry planszowe. Rynek gier planszowych, często inspirowanych tematyką fantastyczną, takich jak Dungeons & Dragons czy Frosthaven, osiągnie w 2025 roku wartość 21,56 miliarda dolarów, jak przewiduje Exploding Topics. Gry te oferują fanom możliwość interaktywnego doświadczania fantastycznych światów, co dodatkowo wzmacnia popularność gatunku. Na przykład kampania crowdfundingowa dla Frosthaven zebrała 13 milionów dolarów, co świadczy o ogromnym zainteresowaniu grami planszowymi wśród fanów fantastyki.
Ponadto rozwój technologii rzeczywistości wirtualnej (przewidywany w postach na platformie X, np. @portalmerchant) otwiera nowe możliwości dla fantastyki. Immersyjne światy VR inspirowane fantastyką zyskują na popularności, oferując fanom nowe sposoby doświadczania ulubionych uniwersów.
Dla entuzjastów fantastyki, którzy chcą pogłębić swoje zaangażowanie w ulubione światy, sklepy takie jak molom.pl oferują szeroki wybór produktów inspirowanych literaturą, fantastyką i mitologią. Od pięknie zaprojektowanych zakładek i kubków po unikalne przedmioty z autorskimi projektami artystów, takich jak Roch Urbaniak, znany polski ilustrator specjalizujący się w fantastyce i science fiction, te produkty pozwalają fanom przenieść magię książek do codziennego życia. Takie akcesoria nie tylko wzbogacają doświadczenie czytelnicze, ale także są doskonałym sposobem na wyrażenie pasji do fantastyki.
W Polsce fantastyka od lat cieszy się dużą popularnością, a autorzy tacy jak Andrzej Sapkowski z serią Wiedźmin osiągają sukcesy zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym. Seria Wiedźmin sprzedała się w ponad 30 milionach egzemplarzy na całym świecie, co świadczy o jej globalnym zasięgu. W 2025 roku, z nowymi wydaniami, takimi jak Rozdroże Kruków z 2024 roku, fantastyka pozostaje jednym z najpopularniejszych gatunków literackich w Polsce (tvpworld.com, 21 listopada 2024).
Tłumaczenia międzynarodowych bestsellerów, takich jak Czwarte Skrzydło Rebekki Yarros czy Wschód słońca w dniu dożynek Suzanne Collins, cieszą się dużym zainteresowaniem polskich czytelników. Platformy społecznościowe, w tym BookTok, odgrywają kluczową rolę w promowaniu literatury fantastycznej, co przekłada się na wzrost sprzedaży. Na przykład zainteresowanie adaptacją serialową Czwartego Skrzydła przez Amazon MGM Studios wskazuje na popularność tej serii w Polsce (swiatseriali.interia.pl, 2 lipca 2025).
Według danych z 2023 roku, 43% Polaków przeczytało co najmniej jedną książkę, co jest najwyższym wynikiem od dekady (Publishing Perspectives, https://publishingperspectives.com/2024/09/poland-survey-cites-best-year-in-a-decade-reading-rates/). Ten trend wzrostowy sugeruje, że w 2025 roku zainteresowanie książkami, w tym fantastyką, nadal rośnie. Rynek książek w Polsce w 2022 roku był wart 1,1 miliarda złotych, a prognozy na 2027 rok przewidują stabilizację na tym poziomie (Statista, https://www.statista.com/statistics/1345087/poland-revenue-value-of-the-book-market/). Jednakże, z rosnącym zainteresowaniem literaturą fantastyczną i adaptacjami filmowymi, można oczekiwać, że fantastyka będzie odgrywać coraz większą rolę na polskim rynku książki.
Konsumpcja fantastyki w popkulturze, szczególnie poprzez literaturę, osiągnęła nowy poziom popularności dzięki dynamicznemu wzrostowi sprzedaży i wpływowi mediów społecznościowych. Dane wskazują, że fantastyka, zwłaszcza romantasy i dystopia, pozostaje jedną z najpopularniejszych dziedzin, z kluczowymi tytułami, takimi jak Wschód słońca w dniu dożynek i Onyksowa burza, dominującymi listy bestsellerów. W Polsce fantastyka ma silną pozycję dzięki lokalnym autorom, takim jak Andrzej Sapkowski, oraz tłumaczeniom międzynarodowych hitów. Wpływ BookTok i innych platform społecznościowych dodatkowo wzmacnia ten trend, budując społeczności fanów i napędzając sprzedaż. Poza literaturą, fantastyka znajduje odzwierciedlenie w grach planszowych, technologiach VR i produktach takich jak te oferowane przez molom.pl, które pozwalają fanom na głębsze zaangażowanie w ulubione światy. Z silnymi danymi sprzedażowymi i rosnącą bazą fanów, fantastyka pozostaje dominującą siłą w popkulturze, obiecując dalsze innowacje i inspiracje w nadchodzących latach.
